Διπλό Ιρλανδέζικο και Ολλανδικό σάντουϊτς

Αν κάποιος νομίζει ότι οι διεθνείς εταιρείες-κολοσσοί πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν όσον αφορά τα κέρδη που κάνουν καλό είναι να φορέσει αλεξίπτωτο τώρα γιατί θα πέσει από τα σύννεφα.

H γνωστή Starbucks σε σύνολο 3.1 δις λίρες εισπράξεων στην Βρετανία μεταξύ 1998-2012, πλήρωσε μόλις 8.6 εκατομύρια λίρες φόρο. Οι “φόροι” της Starbucks στην Βρετανία είναι περίπου 0.27% για όλα αυτά τα χρόνια ή 0.02% για κάθε χρόνο! Εντελώς νόμιμα. Το 2012 μετά από διαμαρτυρίες στα βρετανικά Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης, η Starbucks ανακοίνωσε ότι θα πληρώσει εθελοντικά (θυμίζει την εθελοντική φορολογία των ελλήνων εφοπλιστών;) ακόμα 20 εκατομύρια λίρες …

Αυτό γίνεται γιατί τα πνευματικά δικαιώματα για τις συνταγές των καφέδων της Starbucks και του καβουρδίσματος τους τα κατέχει μία θυγατρική της στην Ολλανδία που χρεώνει την μητρική εταιρεία ένα τεράστιο ποσοστό για την χρήση τους. Στην Ολλανδία η φορολογία των κερδών από εισπράξεις πνευματικών δικαιωμάτων (royalties) που έγιναν σε ξένες χώρες είναι μηδέν (Deloitte, σελ.10).

Η Apple πρωτοπορεί όχι μόνο στην τεχνολογία υπολογιστών αλλά και στην τεχνολογία φορολογικών κόλπων που της επιτρέπουν να πληρώνει το εν τρίτο των φόρων που κανονικά θα έπρεπε να πληρώνει στις ΗΠΑ. Από το 1980 έχει εφεύρει και χρησιμοποιεί το “διπλό Ιρλανδέζικο”. Δεν είναι ουΐσκι αλλά μια πατέντα Αποφυγής Φορολογίας που χρησιμοποιεί δύο ιρλανδικές θυγατρικές εταιρείες. Η μία έχει έδρα την Ιρλανδία και η άλλη τις Βερμούδες, γνωστό φορολογικό παράδεισο. Η Apple μεταφέρει τα κέρδη από πνευματικά δικαιώματα στην πρώτη η οποία με την σειρά της τα στέλνει ως δικαιώματα (royalties) στην θυγατρική στις Βερμούδες. Η Ιρλανδία φορολογεί μόνο εταιρείες που έχουν έδρα τους την χώρα, έτσι τα κέρδη της δεύτερης θυγατρικής είναι αφορολόγητα. Βάζοντας και μία θυγατρική στην Ολλανδία στην μέση κάνει το περίφημο σάντουϊτς που αναφέρεται στον τίτλο. Με αυτό τον τρόπο η Apple κατάφερε να γλυτώσει $7.7 δις σε φόρους μόνο το 2011. Ενώ έχει παρκάρει σε φορολογικούς παραδείσους περί τα $100 δις (πηγή). Ιδού και ένα δίλημμα για την Apple που τώρα δεν θα ξέρει σε τι να επικεντρώσει την “επιστημονική” της έρευνα: σε πατέντες Αποφυγής Φορολογίας ή μήπως σε πατέντες των iPhones;

Google, Facebook, Yahoo, IBM, Microsoft, Amazon και άλλοι κολοσσοί (wikipedia) φτιάχνουν και αυτές το ίδιο σάντουϊτς αφήνοντας ψίχουλα για τις χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνται. Αφήνουν δε και κάποια άλλα ψίχουλα εν είδει φιλανθρωπικών εισφορών μην τις πουν και ανήθικες.

Κάποιος εύλογα θα διερωτηθεί πώς γίνεται ΗΠΑ, Αυστραλία, Βρετανία, Ευρωπαϊκή Ένωση να αφήνουν τους κολοσσούς αυτούς να φτιάχνουν τέτοια σάντουϊτς στην κουζίνα τους. Πώς γίνεται η ΕΕ που είχε επιβάλει κανόνες ακόμα και για το σχήμα των αγγουριών στο παζάρι, δεν έχει καταφέρει ακόμα να επιβάλει ένα πανευρωπαϊκό πλαίσιο δίκαιης φορολογίας των κολοσσών του Κεφαλαίου; Νομίζω καλύτερη απάντηση από αυτήν του Eric Schmidt, προέδρου της Google, δεν θα βρει:

“It’s called capitalism,“ he said. “We are proudly capitalistic. I’m not confused about this.“ (πηγή)

Οι υπογραμμίσεις δικές μου και απευθύνονται σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι ο Καπιταλισμός μπορεί να εποπτευθεί, να δαμαστεί και να λειτουργήσει για το Κοινό Καλό. Απευθύνονται σε αυτούς που πιστεύουν ότι μπορεί να αλλάξει η ΕΕ και να γίνει κάτι διαφορετικό από αυτό που πραγματικά είναι, δηλαδή μία Ένωση Καπιταλιστών. Απευθύνονται σε αυτούς που πιστεύουν, και το φωνάζουν κιόλας, ότι είναι δυνατόν η διαπραγμάτευση μέσα σε αυτή την Ένωση να ωφελέσει ποτέ τον Φτωχό και τον Αδύνατο.

Κοινό καλό δεν υπάρχει.

Υπάρχει το καλό του Εργαζόμενου (μαζί και του Άνεργου) και το καλό του Κεφαλαίου.

Δύο διαφορετικά πράγματα.

Και κάτι τελευταίο, η επιστήμη προχωρά μέσα στα εργαστήρια των πανεπιστημίων με τα λεφτά των φορολογουμένων. Οι κολοσσοί της τεχνολογίας συχνά παίρνουν τους καρπούς αυτής της έρευνας και χρησιμοποιούν το μέγεθος τους για να επιβάλουν τα, πολλές φορές, ά-χρηστα προϊόντα τους στην αγορά – ενίοτε κάνοντας και ζημιά στην κοινωνία: Microsoft, Monsanto, Google … ιδιωτικές εταιρείες που επιζητούν μεγιστοποίηση του κέρδους τους ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός.

ΑΧΠ
——–

Υ.Γ. 1. Περισσότερα για την συνταγή του σάντουϊτς, εδώ και εδώ.

Υ.Γ. 2. Λες η Apple να κυκλοφορήσει λογισμικό (app) για iphone προς ενίσχυση της προσπάθειας του Γ.Βαρουφάκη να πατάξει την φοροδιαφυγή με τους καλωδιωμένους φορο-υπαλλήλους του; Για το κοινό καλό βέβαια.

Υ.Γ. 3. Το κοινό καλό: “… for years I thought what was good for our country was good for General Motors, and vice versa” (Charles Erwin Wilson, πρόεδρος της General Motors και υπουργός άμυνας ΗΠΑ επί Αϊζενχάουερ). “What’s good for Milo Minderbinder, is good for the country” (Milo Minderbinder, Catch 22).

Υ.Γ. 4. Στην τελευταία παράγραφο του κυρίως κειμένου δεν ισχυρίζομαι ότι οι ιδιωτικές εταιρείες δεν καινοτομούν κάποτε. Αλλά ότι όταν το κάνουν, πρώτα χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα της βασικής έρευνας των πανεπιστημίων για να δημιουργήσουν ένα προϊόν που μετά μας το επιβάλλουν, κάποτε “θάβοντας” άλλα καλύτερα, λόγω του τεράστιου οικονομικού μεγέθους τους που τους επιτρέπει τεράστιες διαφημιστικές εκστρατείες, λόμπυ σε κοινοβούλια, χρηματοδότηση πολιτικών του συστήματος και, αρκετές φορές, αθέμιτα μέσα. Πολλές φορές δεν υπάρχει κανένα κέρδος για την ποιότητα της ζωής μας παρά μόνο κέρδος για αυτές. Αντίθετα, εμάς μας δένει σε επιλογές που κάνουν την ζωή μας δυσκολότερη και πιο επικίνδυνη. Π.χ. τα μεταλλαγμένα της Monsanto. Τα διάφορα δηλητηριώδη, δαιδαλώδη και διάτρητα (από άποψη ασφάλειας) προϊόντα της Microsoft που μας αναγκάζουν να αλλάζουμε υπολογιστή κάθε 3 χρόνια και να θέλουμε συνεχή anti-virus προστασία. Γιατί η εμμονή της εταιρείας στο Internet Explorer της (καταδικάστηκε και για αθέμιτες πρακτικές για την προώθηση του) όταν οι επιλογές (δωρεάν) ήταν και είναι ανώτερες; Τι να πει κανείς για την Google που χρησιμοποιεί ένα “μυστικό” αλγόριθμο (τα μαθηματικά του οποίου ήταν γνωστά εδώ και 50 χρόνια και αναπτύχθηκαν σε πανεπιστήμια φυσικά) για να κατατάσσει ιστο-σελίδες ενώ την ίδια ώρα έχει συμφέρον από τις διαφημίσεις που πουλά σε κάθε τέτοια ιστο-σελίδα; Και τα λοιπά. Χρήσιμες οι πληροφορίες και το ντοκυμανταίρ που περιέχονται εδώ όσον αφορά την πρακτική των ιδιωτικών εταιρειών να σχεδιάζουν τα προϊόντα τους με απώτερο σκοπό την ταχεία αχρήστευση τους.

Ωραία καινοτομία! Hi-five dodo!